Κοιτάξου για μια στιγμή στον καθρέφτη. Αυτό που βλέπεις είναι… εσύ! Είναι το δικό σου σώμα που σε βοηθά να ανταπεξέλθεις στην καθημερινότητά σου, που σε κινεί, σε στηρίζει, σε βοηθά να κάνεις ένα σωρό πράγματα. Είναι το ίδιο σώμα που πιθανώς μισείς, τιμωρείς, βασανίζεις. Είναι το ίδιο σώμα που προσπαθείς να το βάλεις μέσα σε καλούπι και να μοιάζει με κάτι που τελικά δεν είναι… εσύ.

Η εικόνα το σώματος είναι η υποκειμενική αίσθηση που έχουμε για το πώς φαίνεται το σώμα μας. Ανεξάρτητα από το τι βλέπουν οι άλλοι, η εικόνα του σώματός μας είναι διαφορετική από το αντικειμενικό του μέγεθος και σχήμα.

Η εικόνα του σώματος επηρεάζει και γυναίκες και άντρες, καθώς και τα δύο φύλλα είναι δυνατό να νιώθουν ανικανοποίητοι με το σώμα τους. Παρ’ όλα αυτά, πιο πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι δεν τους αρέσει το σώμα τους.  Αυτό δε σημαίνει ότι οι γυναίκες βιώνουν περισσότερα προβλήματα με την εικόνα το σώματός τους, αλλά ότι το αναφέρουν πιο συχνά κι έχει δοθεί μεγαλύτερη έμφαση από ερευνητές.

Δυστυχώς, η αρνητική εικόνα του σώματος ξεκινά από την παιδική ηλικία και φτάνει μέχρι την ενήλικη ζωή. Έρευνες έχουν δείξει ότι στην ηλικία των 10 ετών, τα κορίτσια ήδη αρχίζουν να ανησυχούν μήπως παχύνουν. Πολλές έφηβες ξεκινούν δίαιτα και ως ενήλικες δηλώνουν ότι δεν είναι ευχαριστημένες με το σώμα τους. Για κάποιες γυναίκες αυτή η αίσθηση κρατά σε ολόκληρη τη ζωή τους.  Ερευνούν σπιθαμή προς σπιθαμή το σώμα τους, προσπαθώντας να βρουν ψεγάδια, ο,τιδήποτε που να επιβεβαιώνει ότι δεν είναι τέλειες.

Πόσο δύσκολο όμως είναι να ορίσουμε το τέλειο, όταν εκ φύσεως υπάρχει τόση ποικιλομορφία. Δεν είναι δυνατό να περιγράψουμε την τελειότητα γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει.

Στις δυτικές κοινωνίες όμως επικρατεί η άποψη ότι «το αδύνατο, αψεγάδιαστο είναι ωραίο και το ωραίο είναι καλό». Επομένως, πολλές γυναίκες χρησιμοποιούν το βάρος, το σχήμα και τα χαρακτηριστικά του κορμιού τους ως μέτρο της αξίας και της γοητείας τους. Συχνά, όταν βρίσκονται με κόσμο, καθορίζουν τη θέση τους αξιολογώντας ποιες γυναίκες είναι πιο αδύνατες ή πιο παχιές από εκείνες.

Η προβληματική εικόνα του σώματος εκφράζεται με σκέψεις, συναισθήματα και συμπεριφορές.  Οι αρνητικές σκέψεις (π.χ. «τα πόδια μου είναι τόσο χοντρά, πώς θα βάλω μαγιό», ή «όλοι κοιτάνε πόσο έχω παχύνει», «έχω κυτταρίτιδα» ) επηρεάζουν δραματικά τη συμπεριφορά, τις σχέσεις και την αυτοπεποίθηση. Πολλές φορές οι γυναίκες υιοθετούν παράξενες διατροφικές συνήθειες, μειώνουν επικίνδυνα την πρόσληψη τροφής, ή/και ασκούνται υπερβολικά, γιατί επιθυμούν να είναι πιο αδύνατες και να εξαφανίσουν ό,τι θεωρούν ως ελάττωμα επάνω τους.

Όλη αυτή η έμφαση στην εξωτερική εμφάνιση καθιστά πολύ δύσκολο για τις γυναίκες να εκτιμήσουν τα εσωτερικά τους χαρίσματα, την προσωπικότητά τους.  Όταν ασχολούνται τόσο πολύ με το σώμα τους, δεν μπορούν να διαθέσουν ενέργεια σε άλλες πτυχές της ζωής τους.

Οι προσπάθειες να πετύχουν το ιδανικό σε σχέση με το σώμα τους, συχνά είναι αναποτελεσματικές και μπορούν να οδηγήσουν σε σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα, όπως υπερφαγία, ψυχαναγκασμό με το φαγητό και τη γυμναστική και διατροφικές διαταραχές. Άλλες ψυχολογικές παρενέργειες είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση, τα συναισθήματα αποτυχίας και κατωτερότητας, ο εκνευρισμός, η απώλεια σεξουαλικής διάθεσης και προβλήματα μνήμης.  Η αρνητική εικόνα του σώματος είναι επίσης συνδεδεμένη με την κατάθλιψη, τις αγχώδεις διαταραχές, τις κακές διαπροσωπικές σχέσεις (κοινωνικές, εργασιακές και ερωτικές) την αυτό-κατηγορία και την κοινωνική εσωστρέφεια.

Οι περισσότερες γυναίκες δεν μπορούν ούτε σωματικά ούτε ψυχολογικά να φτάσουν το «ιδανικό σώμα». Παρ’ όλα αυτά, γι’ αυτή την υποτιθέμενη αποτυχία χαρακτηρίζονται ως ανεύθυνες, αδιάφορες ή ακόμα και λιγότερο θηλυκές.  Η άποψη είναι ότι αν ασκούνταν αρκετά ή έκαναν σωστά δίαιτα θα  ήταν πιο αδύνατες και πιο ελκυστικές, άρα εκείνες φταίνε που δε δουλεύουν αρκετά σκληρά για το σώμα τους! Αυτό όμως είναι μύθος.  Μόνο ένα μικρό ποσοστό των γυναικών είναι γενετικά φτιαγμένο να συμπίπτει με το πολιτισμικά ιδανικό βάρος. Για τις υπόλοιπες (την πλειοψηφία δηλαδή) οι πολύ αυστηρές δίαιτες κινητοποιούν το σώμα να επαναστατήσει και να αδρανοποιήσει το μεταβολισμό. Αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη την απώλεια βάρους και επιδεινώνει το πρόβλημα που υποτίθεται ότι θα διόρθωνε.  Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι οι επαναλαμβανόμενες προσπάθειες για δίαιτα σημαίνουν ότι το άτομο πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο κάθε φορά, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα αποτυχίας.

Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι αν ήταν πιο αδύνατες και χωρίς «σωματικά ελαττώματα» θα ήταν πιο ευτυχισμένες.  Η έρευνα έχει δείξει ότι αυτό δεν ισχύει.  Όταν η ευτυχία βασίζεται σε ένα μόνο χαρακτηριστικό, και μάλιστα σε ένα χαρακτηριστικό τόσο ευμετάβλητο, είναι εξαιρετικά ασταθής και μπορεί πολύ εύκολα να χαθεί.

Η άνεση με το σώμα και η θετική εικόνα είναι απαραίτητα στοιχεία για την καλή ψυχολογία των γυναικών.  Η αρνητική εικόνα δεν έχει να κάνει τόσο με την ατομική παθολογία της κάθε γυναίκας αλλά με μια γενικότερη αντίληψη, αρκετά καταπιεστική.

Η εξάλειψη των κριτηρίων ομορφιάς δεν είναι ρεαλιστική.  Όμως απαιτείται μια πιο γενική άποψη για το τι θεωρείται όμορφο προκειμένου να βοηθηθούν οι γυναίκες και να αποφύγουν πρόσθετα σωματικά και ψυχολογικά βάρη. Για να είναι παραγωγικά, χαρούμενα μέλη της κοινωνίας, οι γυναίκες πρέπει να τρέφονται σωστά και να έχουν ενέργεια να κυνηγήσουν κι άλλους στόχους πέρα από το σωματικό βάρος και σχήμα.  Αυτό δεν είναι δυνατό όταν ψυχαναγκαστικά μετρούν θερμίδες, περιορίζουν την πρόσληψη τροφής, δε σκέφτονται τίποτα άλλο πέρα από το φαγητό και το βάρος τους και τιμωρούν το σώμα τους γιατί δεν ταιριάζει σ’ ένα συγκεκριμένο σχήμα.  Είναι πολύ σημαντικό να σκεφτούν τις συνέπειες που έχει η αναζήτηση του τέλειου στη ζωή τους και να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους για την εμφάνισή τους.

Η προσπάθεια για «ελκυστικό» σώμα σώμα μπορεί πολύ εύκολα να καταλήξει να είναι ανθυγιεινή και ψυχολογικά και σωματικά.  Το υγιές και το όμορφο έχουν πολλές μορφές και δεν μπαίνουν σε καλούπια.  Ο στόχος θα πρέπει να είναι η ψυχική και σωματική υγεία, που σημαίνει πως  χρειαζόμαστε συνήθειες που στηρίζουν αυτά τα δύο. Το τίμημα του να είμαστε συνεχώς σε πόλεμο με το σώμα μας είναι πολύ υψηλό και τελικά δεν αξίζει να το πληρώνουμε.