Συχνά οι γονείς βρίσκονται σε αδιέξοδο ως προς την ανατροφή των παιδιών τους και τη διαχείριση της συμπεριφοράς τους, κυρίως γιατί οι παραδοσιακοί τρόποι ανατροφής δεν είναι πλέον αποτελεσματικοί. Οι περισσότεροι γονείς αναζητούν νέους τρόπους, που ταιριάζουν καλύτερα στη σημερινή εποχή. Προσπαθούν να είναι πιο δημοκρατικοί, πιο δίκαιοι, να μην επαναλάβουν συμπεριφορές των δικών τους γονιών. Πολλές φορές όμως χάνεται το μέτρο και η δημοκρατία σε μια οικογένεια γίνεται τυραννία και το παιδί μικρός τύραννος.
Η δημοκρατία δεν αποτελεί μονάχα ένα πολιτικό ιδανικό αλλά και ένα τρόπο ζωής, μέσα στον οποίο οι παλιοί τρόποι διαπαιδαγώγησης είναι τουλάχιστον ξεπερασμένοι. Παρ’ όλα αυτά δυσκολευόμαστε να είμαστε δημοκρατικοί με τα παιδιά μας και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι γι’ αυτό.
Πολλοί ενήλικες ενοχλούνται από την ιδέα ότι τα παιδιά είναι κοινωνικά ίσα με αυτούς. Βασίζονται στις γνώσεις και στις εμπειρίες τους για να αποδείξουν ότι είναι ανώτεροι από τα παιδιά. Ισότητα όμως δεν σημαίνει ότι είμαστε όλοι ίδιοι. Σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι, παρά τις ατομικές του διαφορές και ικανότητες, έχουν τις ίδιες ανάγκες αξιοπρέπειας και σεβασμού. Η πεποίθηση ότι είμαστε ανώτεροι από τα παιδιά, πηγάζει από το τι πιστεύουμε για τους ανθρώπους (και τα παιδιά είναι άνθρωποι!). Είμαστε ανώτεροι επειδή είμαστε πιθανώς ψηλότεροι; Τι συμβαίνει όταν ο έφηβος γιος μας μας ξεπεράσει στο ύψος; Γίνεται αυτός ανώτερος; Είμαστε ανώτεροι επειδή έχουμε γνώσεις; Επειδή έχουμε ζήσει περισσότερα χρόνια από την εξάχρονη κόρη μας; Επειδή οδηγούμε ή βάζουμε πλυντήριο; Καμιά ατομική επιδεξιότητα ή ατομικό χαρακτηριστικό δεν μπορούν να εγγυηθούν ανωτερότητα ή το δικαίωμα της κυριαρχίας.
Ένας άλλος λόγος που εμποδίζει τους γονείς να αποδεχτούν τη δημοκρατία στην οικογένεια είναι ότι οι ίδιοι νιώθουν ανασφαλείς. Το παιδί χρησιμοποιείται προκειμένου να καλύψει ο γονιός τις ανασφάλειές του. Η κυριαρχία πάνω του δίνει αξία στο γονιό και τον κάνει να νιώθει σπουδαίος. Το θέμα όμως είναι ότι τα παιδιά δεν μας το επιτρέπουν πια αυτό. Δεν δέχονται εύκολα την εξουσία, την αμφισβητούν σε κάθε ευκαιρία κι έτσι ο γονιός νιώθει μεγαλύτερη ανάγκη να εξουσιάσει, να πείσει ότι είναι ο αρχηγός.
Παράλληλα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς στην αποδοχή της δημοκρατίας, υπάρχει και μια σύγχυση σχετικά με τον όρο. Θεωρούμε τη δημοκρατία ως απόλυτη ελευθερία, χωρίς κανόνες και όρια. Για πολύ κόσμο δημοκρατία σημαίνει να κάνεις ό,τι θέλεις, όποτε το θέλεις, όπως το θέλεις. Αυτή η άποψη έχει περάσει σε πολλές οικογένειες που θέλουν να υιοθετήσουν έναν πιο δημοκρατικό τρόπο διαπαιδαγώγησης για τα παιδιά τους.

Τα παιδιά συχνά εκμεταλλεύονται την πρόθεση των γονιών για δημοκρατία και φτάνουν στο σημείο να περιφρονούν τους περιορισμούς, γιατί τους έχει επιτραπεί να πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι τους αρέσει.Αν όμως κάθε μέλος της οικογένειας επιμένει σε αυτή τη στάση, το αποτέλεσμα θα είναι συνεχείς προστριβές.

Επιπλέον, οι γονείς πολλές φορές πιστεύουν ότι ΜΟΝΟ τα παιδιά πρέπει να είναι ελεύθερα (βλέπε ασύδοτα) και καταπιέζονται οι ίδιοι προκειμένου να μη βάλουν όρια και να μη χαλάσουν την (λανθασμένη) εικόνα περί δημοκρατικής διαπαιδαγώγησης.
Η ελευθερία είναι μέρος της δημοκρατικής ζωής, τη χωρίζει όμως μια πολύ λεπτή γραμμή από την αναρχία. Ελευθερία μπορούμε να έχουμε μόνο ότι σεβόμαστε την ελευθερία των άλλων! Για να μπορεί ο καθένας να απολαμβάνει την ελευθερία του, πρέπει να αναγνωρίζει και στο διπλανό του το ίδιο δικαίωμα. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από περιορισμούς και υποχρεώσεις.
Ένα παιδί που πετά χώμα στα υπόλοιπα στην παιδική χαρά χωρίς να το σταματά κανείς, δεν είναι ελεύθερο αφού δε σέβεται την ελευθερία των άλλων παιδιών να παίξουν χωρίς να έχουν χώμα στα μάτια τους. Η ελευθερία συνεπάγεται ορισμένες ευθύνες. Έχω την ελευθερία να οδηγήσω το αυτοκίνητό μου, αλλά δεν έχω την ελευθερία (το δικαίωμα) να πάω ανάποδα σε ένα μονόδρομο. Οι κανόνες οδικής κυκλοφορίας φροντίζουν για την ασφάλειά μου και την ασφάλεια όσων θα βρεθούν μπροστά μου. Αντίστοιχα, το παιδί έχει την ελευθερία (το δικαίωμα) να παίξει στην παιδική χαρά, αλλά δεν έχει την ελευθερία να ενοχλεί το παιχνίδι των άλλων. Οι κανόνες κοινωνικές συμπεριφοράς, αν και άγραφοι, εξασφαλίζουν διασκέδαση για όλους στη παιδική χαρά.
Η πολύ διαδεδομένη τακτική να αφήνουμε στα παιδιά μια απεριόριστη ελευθερία έχει μεταβάλλει τα παιδιά σε τυράννους και τους γονείς σε σκλάβους. Τα παιδιά απολαμβάνουν μόνο δικαιώματα ενώ οι γονείς έχουν μόνο ευθύνες. Αυτό δεν είναι δημοκρατική διαπαιδαγώγηση!! Οι γονείς υπομένουν όλες τις αρνητικές συνέπειες αυτής της παιδικής ελευθερίας, ενώ τα παιδιά χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να πάρουν αυτό που θέλουν, αφού έτσι έμαθαν. Οι γονείς έχασαν την επιρροή πάνω στα παιδιά κι εκείνα αρνούνται να μάθουν τις αρχές και τους περιορισμούς που είναι απαραίτητοι για τη συμβίωση μέσα στην οικογένεια και σε κάθε άλλη κοινωνική ομάδα.
Η έλλειψη κανόνων και ορίων δημιουργούν ανασφάλεια στα παιδιά, τα οποία αντιλαμβάνονται αυτή την αταξία και νιώθουν πολύ συχνά χαμένα και αδυνατούν να προσαρμοστούν σε διάφορα πλαίσια που διαφέρουν από αυτό της οικογένειας. Οι σωστοί περιορισμοί δίνουν ένα αίσθημα ασφάλειας και την ικανότητα λειτουργίας σε κοινωνικά πλαίσια, ενισχύοντας έτσι την αυτοπεποίθηση και την αυτό-εικόνα των παιδιών. Χωρίς κανόνες δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ελευθερία, ούτε ικανοποιημένο, ψυχικά υγιές παιδί.